THE

AKWỤKWỌ

AUGUST 1910

NDỊ MERE NA-ENYERE

Ihe nke otu nzuzo ọ nwere mmetụta nke ịla azụ ma ọ bụ ịkwalite uche na mmalite ya?

Iso na otu nzuzo ga-egbochi uche ma ọ bụ nyere ya aka na mmepe ya dịka ọdịdị na mmepe nke uche ahụ na ụdị nzuzo nzuzo nke onye ahụ bụ onye òtù ya. Enwere ike kewaa ọha nzuzo niile n'okpuru isi abụọ: ndị ihe ha na-eme bụ ịzụ uche na ahụ maka mmụọ mmụọ na ndị ihe ha bụ uru anụ ahụ na ihe onwunwe. Ndị mmadụ na-etolite onwe ha mgbe ụfọdụ n'ihe enwere ike ikwu na ọ bụ klas nke atọ, nke mejupụtara obodo ndị na-akụzi mmepe mmụọ ma na-ekwu na ha na ndị mmụọ na-ekwurịta okwu. A na-ekwu na a na-emepụta ihe dị ịtụnanya na okirikiri ha na oche. Ha na-azọrọkwa na ha nwere na inwe ike inyefe onye ha hụrụ na ọ dị mma, uru anụ ahụ́ karịa ndị ọzọ. Ihe ndị a niile kwesịrị ịbịa n'okpuru klas nke abụọ, n'ihi na ihe ha ga-achọpụta na ọ bụ anụ ahụ na anụ ahụ.

Ndi nzuzo nke klas nke mbụ dị ole na ole ma e jiri ya tụnyere klas nke abụọ; ole na ole n'ime ha pere mpe nyere aka na-atụkwasị uche na mmepe ime mmụọ ya. N'ime klas nke mbụ a, a gụnyere ndị otu okpukpere chi ndị na-anwa inyere ndị otu ha aka na mkpalite ime mmụọ ma na-emeghe — ndị na-enweghị ihe ndị dị ka ọzụzụ ndọrọ ndọrọ ọchịchị ma ọ bụ ntụziaka ndị agha ma ọ bụ ntụziaka na usoro azụmahịa — yana ndị otu nwere usoro ọgụgụ isi na okpukperechi. Enwere ike irite uru ndi nwere okpukperechi nke okpukpe site na iso n'otu nzuzo n'ime okwukwe ahu ma oburu na ihe ndi mmadu ekwenyeghi ka etinye ya n'ime ochichiri ma ghara igbochi ya inweta ihe omuma. Tupu otu n'ime okwukwe ọ bụla sonye na nzuzo nzuzo nke okwukwe ya ọ kwesịrị ịchọpụta nke ọma n'ihe ha na usoro ha. Enwere ọtụtụ ọha nzuzo n'ime nke nnukwu okpukperechi nke ọ bụla. Offọdụ n'ime ọha nzuzo a na-eme ka ndị otu ha ghara ịma banyere ndụ, ha na-akpọ ndị otu ha asị n'okpukpe ndị ọzọ. Secretdị nzuzo ndị dị otú a nwere ike imerụ ndị otu ha ọnụ. Ọzụzụ dị otú ahụ na ịmachi amaghị ihe nwere ike ịmachi mmadụ anya, mee ka obi ghara iru ya ala ma ọ bụrụ na ọ ga-achọ ọtụtụ ndụ mgbu na iru uzi iji mezie mmejọ nke ọ ga-abụrịrị na-eme. Ndị nwere nkwenye okpukpe nke onwe ha n'ihe metụtara okpukpe, nwere ike ịba uru site na ịnọ n'otu nzuzo nke okpukpe ahụ ma ọ bụrụ na ihe na ụzọ dị iche iche nke ọha ahụ kwekọrọ na nnabata nke uche ahụ, ma ọ bụrụhaala na ụbụrụ ahụ nwere ma ọ bụ a na-akụzi akwụkwọ okpukpe ahụ. Okpukpe dị iche iche nke ụwa na-anọchi anya ụlọ akwụkwọ dị iche iche a na-azụ ma ọ bụ gụrụ uche maka mmepe ime mmụọ. Mgbe mmadu chere na okpukpe naeme ka ochicho obi ya noju anya, o no na klas nke ndu nke okpukperechi na egosi. Mgbe okpukpe na - enyeghị ihe a na - akpọ nri ime mmụọ nke uche kpamkpam, ma ọ bụ mgbe mmadụ malitere ịgbagha “eziokwu” nke okpukpe ya, ọ na - egosi na ọ bụghịzi nke ya ma ọ bụ na ọ na - ekewapụ ya na ya. . Ọ bụrụ n’onye na-enwe obi abụọ, ọ bụrụ na ihe ya masịrị ya ma na-akatọ ozizi nke okpukperechi ya n’enweghi ihe ndị ọzọ karịa nzuzu na enweghị mgbakasị ahụ, nke a bụ ihe ama na-egosi na uche ya na-emechi n’ọkụ na mmụba nke mmụọ na ọ na-ada n'okpuru klas ya. ndu ime mmụọ. N’aka nke ozo, oburu n’uche chee na otu okpukperechi ya ma obu okpukpe nke amuru n’ime ya di nkpunkpu ma dikwa ya ma oburu n’aju ma obu zaa ajuju nke ndu ya n’uche imata, ihe a bu ihe ama na ya. Uche na-apụta ma na-etolite na klas ahụ nke okpukpe ahụ nọchitere anya ya, ọ na-egosi na uche ya chọrọ ihe ga-enye ya nri ma ọ bụ nke mmụọ nke ọ ga-achọ maka ito eto.

Ndi nzuzo nke klas nke abụọ mejupụtara ya bụ ndị otu ahụ nke ebumnuche ha bụ inweta nnweta uru ndọrọ ndọrọ ọchịchị, nke mmekọrịta, ego na uru. N'ime klas a, ọha mmadụ na-eme nke ọma na ndị na-eme ihe ọma, ndị na-ahazi na nzuzo ịkwatu gọọmentị, ma ọ bụ ndị jikọtara onwe ha maka ebumnuche ọjọọ, igbu ọchụ ma ọ bụ nke agụụ na ihe ọjọọ. Mmadu nwere ike igwa ya ngwa ngwa ma otu n’ime ihe ndị a ga - enyere aka ma ọ bụ juputara mmepe nke uche ya ma ọ mara ebumnuche ya na ihe ndị ọ na-eme.

Echiche nke nzuzo bụ ịmara ma ọ bụ inwe ihe nke ndị ọzọ na-enweghị, ma ọ bụ na-ekerịta ihe ọmụma na ole na ole. Ọchịchọ nke ihe ọmụma a siri ike ma na-adọrọ adọrọ na ndị na-emepeghị emepe, ndị ntorobịa na ndị na-eto eto. E gosipụtara nke a site n'ọchịchọ nke ndị mmadụ ga-abụ nke ihe dị iche na nke siri ike ịbanye na nke ga-akpali mmasị ma ọ bụ anyaụfụ ma ọ bụ egwu nke ndị na-abụghị nke ya. Ọbụna ụmụaka na-enwe mmasị inwe ihe nzuzo. Nwatakịrị nwanyị ga-eyi rịbọn na ntutu isi ya ma ọ bụ n'úkwù ya iji gosi na o nwere ihe nzuzo. Ọ bụ ihe anyaụfụ na mmasị nke ụmụ agbọghọ ndị ọzọ niile ruo mgbe a mara ihe nzuzo ahụ, mgbe ahụ, rịbọn na ihe nzuzo na-efunahụ uru ya. Mgbe ahụ obere nwa agbọghọ ọzọ nwere rịbọn ọzọ na ihe nzuzo ọhụrụ bụ ebe etiti mmasị. Ewezuga ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị, ego na ndị ajọ omume ma ọ bụ ndị omempụ, ọtụtụ ihe nzuzo nke ọha nzuzo dị n'ụwa, nwere ntakịrị uru ma ọ bụ dị ntakịrị mkpa dị ka ihe nzuzo nke obere nwa agbọghọ. N'agbanyeghị nke ahụ, ndị nke ha nwere ike inye “egwuregwu,” nke baara ha uru dị ka ihe nzuzo nwa agbọghọ ahụ si baara ya. Ka uche na-etolite, ọ naghịzi achọ nzuzo; ọ na-achọpụta na ndị na-achọ ihe nzuzo na-etobeghị, ma ọ bụ na echiche ha na omume ha na-achọ ọchịchịrị iji gbanarị ìhè ahụ. Uche na-eto eto chọrọ ịgbasa mgbasa ozi ihe ọmụma, n'agbanyeghị na ọ maara na enweghị ike inye mmadụ niile ihe ọmụma n'otu oge. Ka agbụrụ na-aga n'ihu na ihe ọmụma, ọchịchọ maka ọha nzuzo maka mmepe nke uche kwesịrị ibelata. Ndị otu nzuzo adịghị mkpa maka ọganihu nke uche karịa afọ ụlọ akwụkwọ. Site na azụmahịa na mmekọrịta ọha na eze na akwụkwọ edemede, ndụ nkịtị nwere ihe nzuzo niile dị mkpa maka uche iji dozie ya na nke uche ga-esi na-aga n'ihu site na ntorobịa ya. Ọ dịghị ọha nzuzo nwere ike ịkwalite uche karịa mmepe okike ya ma ọ bụ mee ka ọ hụ ihe nzuzo nke okike na idozi nsogbu nke ndụ. Òtù nzuzo ole na ole n'ụwa nwere ike ịba uru n'uche ma ọ bụrụ na uche agaghị akwụsị n'elu, kama ọ ga-abanye n'ezie ihe ozizi ha pụtara. Nzukọ dị otú ahụ bụ usoro iwu Masonic. N'otu aka ahụ, uche ole na ole nke nzukọ a na-enweta ndị ọzọ karịa azụmahịa ma ọ bụ uru ọha. Ezi uru nke ihe nnọchianya na nkuzi omume na nke mmụọ na-efunarị ha kpamkpam.

Amaghị nzukọ nzukọ nzuzo nke nwere uru ọ bara na mmepe ya abụghị obodo nzuzo, ụwa amaghịkwa ya. Ọ ga-adịrị mfe ma doo anya dịka ndụ eke. Banye na ọha nzuzo dị otú ahụ abụghị ememe. O bu site na uto, site na mgbali nke onwe. Ọ ga-etolite, ọ bụghị aba. O nweghi onye nwere ike ịhapụ ịhapụ nzukọ dị otú ahụ ma ọ bụrụ na site na mbọ nke aka ya uche a na-aga n'ihu. Mgbe uche tolite n’ime ihe omuma nke ndu uche a na agba mbo ghapupu nzuzu site na iwepu igwe ocha, ikpughe ihe nzuzo na site n’inye ntu na nsogbu niile nke ndu ma nyere aka n’uche ndi ozo n’ime okike ha na mmepe ha. Todabere na ọha nzuzo agaghị enyere onye nwere uche aka itolite na ya.

O kwere omume inweta ihe n’efu? Gini mere ndi mmadu ji acho inweta ihe n’efu? Kedụ ka ndị nke pụtara na ha enweghị ihe n’efu, ga-esi akwụ ụgwọ maka ihe ha nwetara?

Onye ọ bụla ji obi ya dum chee na o nweghị onye ga-enweta ihe n’efu, na-asịkwa na echiche ahụ ezighi ezi na mnwale ahụ ekwesighi; ma, mgbe ọ na-eche banyere ya na ụfọdụ ihe ya A na-eleghara echiche dị mma anya, ọ na - eji ntị anụ ntị na - ege ntị na aro ahụ ma na - eche onwe ya echiche ikwere na ọ ga - ekwe omume na he nwere ike inweta ihe n’efu. Ndụ chọrọ ịlaghachi azụ ma ọ bụ ihe ndekọ maka ihe niile anabatara. Ihe a choro sitere na iwu nke ihe di nkpa, nke n’eme ka ngbasa nke ndu, mmezi nke uzo na igbanwe aru. Onye n’agba mbọ inweta ihe n’enweghi ihe na abiakute ya nso, na-egbochi mgbasa nke ndụ na ikesa ụdị dịka iwu eke si dị, wee si otua mee onwe ya ihe mgbochi n’arụ nke ihe ekere eke. Ọ na-akwụ ntaramahụhụ ahụ, nke ọdịdị ya na anụ arụ niile na-achịkwa wee meghachi ya ihe ọ were ma ọ bụ wepu ya ọzọ. Oburu na oghachiri ihe a site na nrurita uka na ihe o nwetara bu ihe gha abatagoro ya, o gha agha agha n'ihi na oburu n’ere ihe n’enweghi ihe, n’enwe ihe n’enweghi nsogbu, ya abia na o gaghi eme ya. mgbalị o mere iji nweta ya. Mgbe ihe bịara na nke na-enweghị mbọ ọ bụla doro anya, dịka ihe akpọrọ ihe ọghọm na ohere ma ọ bụ site n'ihe nketa, ha na-abịa n'ihi dịka iwu si dị, na n'ụzọ dị mma ma dịka iwu siri dị. N'okwu ndị ọzọ, dịka ịnweta uru anụ ahụ na nke anụ ahụ site na ịchọrọ naanị, ma ọ bụ site na iche naanị, ma ọ bụ site na ịrịọ dịka ahịrịokwu a maara dị ka iwu nke ụba ma ọ bụ iwu nke opulence, ọ gaghị ekwe omume ịnweta ihe n'efu otu pụtara na inweta ihe n’efu. Otu n’ime ihe kpatara ndị mmadụ ji anwa inweta ihe n’efu, bụ n’ihi na n’agbanyeghi na ha chere na nke a enweghị ike ịbụ eziokwu, ha na-ahụ na ndị ọzọ enwetala ihe ndị ahụ adịghị ka arụrụ ọrụ, yana n’ihi na ndị ọzọ kwuru. Ndị mmadụ na -enweta ihe site na ịchọrọ ha agụụ ma ọ bụ jụọ ha ma na-ekwu ya ruo mgbe ha nwetara ha. Ihe ozo bu na obi mmadu ezughi oke ma nwekwaa onu nke oma imata na onweghi ike inweta ihe n’enweghi mmeghari onwe ya, indu ihe ma obu ime ka odi. Ihe ọzọ kpatara ya bụ na onye na-eche na ya nwere ike inweta ihe n’efu abụghị n’eziokwu. Na ndụ achụmnta ego ndị ajọ mkparị bụ ndị kwenyere na ha ga-agabiga iwu ma nwee ike inweta ihe na-enweghị isi, mana nke a bụ n'ihi na ha bu n'obi ime ka ndị mmadụ ghara ịkpa ike karịa ka ha na-eweta ihe ha chọrọ. Yabụ na ha na-eweta atụmatụ ngwa-ngwa ngwa ma ọ bụ atụmatụ ọzọ ma na-eme ka ndị ọzọ bụrụ ndị na-adịghị akwụwa aka ọtọ mana enweghi ahụmịhe dị ala karịa onwe ha ịbanye na ya. Otutu n'ime ndi eburu na atumatu a ka egosiputa ya site na onye n’eto ya etu o gha enweta ndi mmadu ndi ozo, nke na akowa otu ha gha esi enweta oghachu. Ọ bụrụ na ndị a bụ eziokwu n'eziokwu, a gaghị etinye ha n'ime atụmatụ ahụ mana, site na ịrịọ nhụsianya na anyaukwu na ndebiri ya na ụzọ aghụghọ ya, onye na-aghọ aghụghọ na-enweta ihe ndị ọ na-enye.

Ndi mmadu nwetara ihe gha agha iku ihe ha nwetara. Ọ bụrụ na ndị mmadụ enweta ihe ndị yiri ka ha na-esi na mbara ikuku ma daa n'ọnụ ha n'ihi ọkpụkpọ nke iwu nke ụba ma ọ bụ ụlọ nkwakọba ihe ụwa niile ma ọ bụ na iwu nke ike, ma ọ bụ ihe na-adịghị, ha dị ka mkpụmkpụ. Ndị anya ha na-adịghị ahụ ụzọ bụ ndị ji ihe ndị ha ji akwụ ụgwọ zụrụ azụ, na-echetaghị oge maka idozi ya. Dị ka ndị na-enweghị ego na-azụta ụgwọ, otuto ndị a na-achịkwa teepu na-enwetakarị ihe ndị na-adịghị ha mkpa; dị ka ndị na-azụ ihe ndị a n'echeghị eche, ndị na-ere 'iwu nke ụba' na nrọ na ọkaibe ha ga-eji ihe ha nwetara mee nke ukwuu - mana ha na-ahụ onwe ha nso na odida mgbe oge idozi ga-abịa. Enwere ike ikwenye ụgwọ, mana iwu ahụ kwụsịrị ịkwụ ụgwọ ya. Onye rịọ maka ahụ ike na akụ na ụba anụ ahụ site n'ịrịọ ma chọọ ihe ndị a '' iwu bara ụba, 'ma ọ bụ site' 'zuru oke,' ma ọ bụ site n'ihe ọ bụla ọzọ, ma onye nwetara ihe ọ chọrọ, kama inweta ya n'ụzọ ziri ezi n'ógbè. ebe ọ dị, ga-alaghachi ihe o nwetara yana ọmụrụ mmadụ achọrọ maka ojiji a.

Otu nwere ike idozi nsogbu ụjọ ahụ ma weghachite ahụ ike site na ọnọdụ uche; mana a ga-ahụta na nsogbu ụjọ na - adịkarị n’ọtụtụ ọnọdụ na - ebute ma na - aga n’ihu site na uche nsogbu. Mgbe ejiri obi ziri ezi were uche obi nsogbu ahụ, ọ na - edozi nsogbu ahụ, anụ ahụ wee maliteghachi ọrụ okike ya. Nke a bụ ọgwụgwọ ziri ezi, ma ọ bụ iwepụ ihe kpatara ọrịa, n'ihi na a na-enweta ọgwụgwọ ahụ site n'ịgwọ nsogbu ahụ sitere na ya. Mana ọ bụghị ọrịa niile na ahụike siri ike na-esite na uche nwere nsogbu. A na-ebute ọrịa na ọrịa site na iri nri ndị na-adịghị mma na imeju agụụ agụụ na agụụ iwu na-akwadoghị. A na-enye onodu aru na ihe onwunwe site n’ile anya na odi ha mkpa n’ọrụ mmadu, emesia site n’oru ha dika ikike aru ya si di.

Ọ nwere ike ibute ọrịa nke nri na -adịghị mma na -ebute na -apụ n'anya, ọ ga -ekwe omume ịnweta ego na uru anụ ahụ ndị ọzọ site na ịzọrọ na ịchọ ihe ndị a na ahịrịokwu ọ bụla obi na -atọ ụtọ imepụta ma ọ bụ ịmụta. Nke a ga -ekwe omume n'ihi na uche nwere ikike ime ihe na uche ndị ọzọ wee mee ka ha weta ọnọdụ ọ chọrọ na n'ihi na uche nwere ike ma nwee ike ime ihe na ọnọdụ nke ụgbọ elu nke ya, na okwu a ntụgharị nwere ike rụọ ọrụ ma ọ bụ weta ọnọdụ ndị uche chọrọ; ọ ga -ekwe omume n'ihi na uche nwere ike tinye ike n'ahụ ya wee mee ka ọrịa anụ ahụ kwụsị ruo nwa oge. Mana n'ọnọdụ ọ bụla ebe uche na -emegide iwu okike iji weta nsonaazụ anụ ahụ iwu chọrọ ka edozigharị ya, mmeghachi omume na -adịkarị njọ karịa nsogbu mbụ. Ya mere, mgbe a na -azọrọ ahụike yana mgbe a na -enyeghị ihe anụ ahụ chọrọ maka ahụike anụ ahụ, uche nwere ike ịmanye ntopute na -adịghị mma, dị ka akpụ. Mana maka ụdị ịgwọ ọrịa dị ka nke a, a na -achọ ịkwụ ụgwọ maka ịnwa igbochi mmezu nke iwu ya. Site na ịmanye mgbasa nke etuto ahụ, okwu ahụ nwere ike ịbụ - dị ka mgbe a na -amanye ndị na -emebi iwu ịhapụ ebe obibi ha site na ndị na -eme mgbanwe na ndị nzuzu - chụpụrụ ịchọ ebe obibi na mpaghara ọzọ nke obodo, ebe ọ ga -eme ihe ọjọọ karịa. nke siri ike ịchọta na ịgwọ. Mgbe a chụsasịrị ya site na mkpali nke uche, etuto ahụ nwere ike pụọ n'otu akụkụ ahụ dịka etuto ahụ wee pụta ọzọ n'akụkụ ahụ dịka ọnya na -asọ oyi ma ọ bụ ọrịa kansa.

Mgbe mmadụ siri ọnwụ na a ga-enye ya ihe anụ ahụ site n’ịrịọ ya ka “o zuo oke” ma ọ bụ “ụlọ nkwakọba ihe zuru oke,” ọ ga-ekpori ndụ ha ruo oge dị ka onye na-agba chaa chaa na-anụ ụtọ ihe ọjọọ ya. Ma iwu chọrọ na ọ bụghị naanị na ọ ga-eweghachi ihe ọ na-enwetaghị n'eziokwu, kama na ọ ga-akwụ ụgwọ maka iji nke o nwere. A na - akpo ugwo a mgbe onye choro oru erurula ihe achoro –a nke gha efue mgbe oghaghi iru ya; ma ọ bụ enwere ike ịkwụ ụgwọ ahụ mgbe ọ rụtachara ihe ụfọdụ ma tufuo ya n’ụzọ ụfọdụ na- atụghị anya ya; ma ọ bụ ya anapụ ha ya n’aka mgbe ọ tụkwasịrị ha obi. Nature chọrọ ịkwụ ụgwọ na mkpụrụ ego ma ọ bụ ihe kwekọrọ na ụgwọ ahụ enyere nkwekọrịta.

Mgbe obi chọrọ ime onwe ya ohu nke anụ ahụ site n'ụzọ ezighi ezi, ma kpọọ isi ike ya site n'ụgbọ elu ya gaa nke anụ ahụ, iwu nke ụwa ọgụgụ isi chọrọ ka ewepụrụ uche ahụ. Yabụ na uche tụfuru ike ya ma na-echekwa otu ma ọ bụ ọtụtụ ikike ya anya. Akwụghachi ụgwọ nke iwu chọrọ mgbe uche tara ahụhụ ikike nke ike, ahụhụ na nsogbu nke o butere ndị ọzọ inweta ihe ha chọrọ, yana mgbe ọ gbabiri n'ọchịchịrị nke uche dị n'ime ya. na-agba mbọ idozi ihe ọjọọ ya ma weghachi onwe ya dịka uche ya. Otutu ndi mmadu n’enweghi ihe n’enweghi ego ichere ka ndu ozo mezue. A na-akpọkarị ịkwụ ụgwọ maka mmemme na ndụ ha dị ugbu a. A ga - achọpụta nke a ma ọ bụrụ na mmadụ eleba anya n’akụkọ ihe mere eme nke ndị gbara mbọ inweta ihe n’efu na ndị gosipụtara na ha na-eme nke ọma. Ha bụ ndi omekome ọgụgụ isi nke na-atụchi onwe ha n'ụlọ mkpọrọ nke ụlọ nke ha.

Enyi [HW Percival]