Okwu Foundation
Kekọrịta peeji a



ỊCHỤRỤ NA MGBE

Harold W. Percival

Isi nke X

CHINEKE NA EGO

Nkebi nke 2

Klaasị Chukwu. Chi nile nke okpukperechi; otu ha siri bia. Ogologo oge ole ka ha na-adịgide. Ọdịdị nke Chukwu. Mgbanwe nke Chineke. Chi nwere naanị ihe ụmụ mmadụ nwere na-eke ma na-edebe ya. Aha Chineke. Chi Chukwu.

Enweela ma enwere ike ọ gaghị enwe ike ịgụta ọnụ Gods. Enwere ọdịdị Gods n'èzí, ma e nwere ìhè of Ọgụgụ isi n'ime mmadụ. Nke ọdịdị Gods bụ nke abụọ klas, ndị chi nke ndị dị ọcha ọcha na Gods efe ofufe na okpukpe.

The chi nke ndị dị ọcha ọcha, ya bụ, nke ngalaba, dị na ọkwa ọkwa. Okwu a na-achị bụ ihe atụ n'efu; ọwa ga-abụ nkọwa karịa. Ọkụ ụwa bụ otu. Ọ dị ka ọdọ mmiri nwere ọtụtụ ọwa nke nwere obere ọwa, na-eme usoro dị ka nke mmiri nke bụ otu n'ime ọdọ mmiri ugwu, na ọdọ mmiri na n'ime mmiri. Ebe nchekwa ọkụ bụ chi ọkụ. Nke nta chi n'okpuru ya dị ka ọwa nke ọ dị na nke ọ nwere ike isi na ya pụta; na a radiant unit bụ kacha nta jet ma ọ bụ kacha ọwa nke ọkụ element. Nke nkeji nwere ike ọganihu ala naanị na kwupụta ụwa nke ụwa na mgbe ahụ kwupụta a anụ ahụ. Nke ukwuu elemental chi ọkụ nke guzo n'azụ ya niile nkeji bụ onye kachasị ike, ọ na-enye iwu kachasị mfe ma ga-erube isi ngwa ngwa. Otú ọ dị, ọ bụ nke kasị nta niile mmewere na ọ bụ nke kacha nta aga n'ihu. Ọ na-enwe obere ọganihu karịa nkeji ya kacha ala. Nnukwu ọkụ chi n'okpuru ya dị ka obere mmiri mmiri. Ha dị obere ike, mana ọganihu karịa ihe ọkụ ọkụ n'ozuzu ya. N'ọkwa ndị a otu unit enweghị ike ịrịgo, n'ihi na mgbada ya bụ ọganihu ya na mmepe ya. Ọ nweghị ike ịlaghachi azụ, ọ ga-agarịrị n'ihu. Otú ọ dị, mgbe a tọhapụrụ ya n'elu nbipu nke ngwakọta nke ọ dị, ọ na-alaghachi na mmewere ya, site na ịbanye na iyi nke mmiri ahụ. nkeji nke steeti anọ nke okwu nke na-asọba na stratum n'ime ụwa siri ike, ruo ọnwa, na anyanwụ na kpakpando. Nke chi nke ndị dị ọcha ọcha ndị mmadụ amaghị, a naghịkwa efe ya ofufe okpukpe.

The Gods efe ofufe na ndị ọgọ mmụọ, ndị Juu na ndị Kraịst okpukpe na- ọdịdị Gods, ma ọ bụghị ọcha ọdịdị Gods. Ọ bụ mmadụ mere ha -eche echiche. Ha bụ ọdịdị-okwu na ọdịdị ndị agha ma nweta ha forms na àgwà sitere na mmadụ.

The Gods efe ofufe na okpukpe abụrụla ma bụrụ akụkụ nke ọcha. A na-atụpụta akụkụ ndị a site n'aka ndị na-efe ha ma na-akwado ya dị ka ihe dị iche iche site na ndị -eche echiche nke ndị na-efe ofufe. Ha na-ekwe ka ịdị adị maka ahụmahụ of ụmụ mmadụ.

Gods abịa dị ka ngosipụta nke mmadụ -eche echiche nke na-agbalị iwetara mmadụ ole na ole ma ọ bụ ìgwè mmadụ ma ọ bụ ìgwè mmadụ ihe ha ọchịchọ. The ọchịchọ enweghị ike igosipụta site na ọtụtụ ndị na-emekọ ihe ọnụ; a ghaghị ime ya site na otu n'ime ọnụ ọgụgụ. Onye nwere ike iche n'ụzọ doro anya ihe achọrọ, tụụrụ ime na okwu a chere ma na-ekwu maka ya; na nke ahụ chere na-abanye n'ime obi nke ọtụtụ ndị na-anabata ma na-ewepụta site na ha. Chineke bu ụzọ dịrị ka mmadụ chere. The chere na-ewere akụkụ nke otu ma ọ bụ karịa ọcha na uwe onwe ya na nke a elemental okwu.

Ruo ugbu a chere adịghị iche na mmadụ ndị ọzọ echiche. Tupu enwere ike ịtụgharị ya wee were ịbụ na njirimara dị ka a Chineke a ga-akwadorịrị ya site n'ikpe ọgụgụ isi ma ga-ewere ndụ. The ọgụgụ isi adịghị aka ike na nkwado ma ọ bụ ịjụ ya. Ọ bụrụ na echiche bụ ihe ndị mmadụ ọchịchọ na uru, dị ka onye na-enwe obi ụtọ, nke na-atọ ụtọ, ọbara ọbara, na-alụ ọgụ, mmekọahụ ma ọ bụ nke obi ụtọ Chineke, a ga-akwado ya. Nke Chineke na-akpọsa aha ya site n'ọnụ mmadụ, ndị na-efe ya na-ejikwa aha ahụ mara. Ọ na-etolite na uka na ike dị ka mmụba nke ọnụ ọgụgụ ndị kwere na ya dị ka a Chineke, jaa ya mma, gwakwa ya ihe ha chere. Ọ dị ka a ga-asị na ike o nwere tụrụ ya n’anya, ihe ahụ e kwuru na-ejukwa ya anya. N'oge na-adịghị anya, a na-eto ya amara dị ka Onye Okike, ihe mbụ na-akpata Ọgụgụ isi. A na-eme ka obi sie ya ike ọbụna maka nke ahụ, ọ na-achọkwa okwukwe site n’aka ndị na-efe ya ka o wee nwee okwukwe n'onwe ya.

N'ụzọ dị otú a, Molok, Bel, Jehova, Thor na Ndị Kraịst dị iche iche malitere Gods, nakwa atọ n'ime otu dị ka Brahmâ, Vishnu na Siva, na Osiris, Isis na Horus. Grik Gods esola na klas a. E keghị ha ka mmadụ echiche, ma ha bụ agbụrụ ụdị nke ndị ikom na ndị inyom ndị biriworo ndụ. E nwere omenala ndị Hellas nke agbụrụ mmadụ bụ́ ndị dịworo n’oge ochie. N'oge mweghachi ha, ndị Hellene kpọpụtara ma na-asọpụrụ agbụrụ ndị a, na-ese onyinyo ha dị ka ndị Olympia Gods, wụsara ha echiche ha na otuto na ofufe, wee nye ha ike dị ka Gods.

A Chineke na-adịru ma ọ bụrụhaala na e nwere ndị na-azụ ya ma na-akwado ya. Ya ndụ nwere ike ịdịru ọtụtụ iri afọ, ọtụtụ puku afọ ma ọ bụ afọ, mana ọ bụghị ebighi ebi. Ọ na-akwụsị ịbụ mgbe enweghị ahụ mmadụ ọzọ inye mkpochapu na echiche nke ekpere na ofufe, ịkpọ aha ya na ka ọ dịrị ndụ n'ime ọbara ha na irighiri akwara. Nke a na-eme mgbe ọnụ ọgụgụ ndị na-efe ofufe na-apụ n'anya ma ọ bụ agha bibie; ọrịa ma ọ bụ ọdachi, ma ọ bụ mgbe echiche ya gbanwere ife chi ọzọ. Mgbe a Chineke akwụsị ịbụ, nke ya elemental akụkụ na-alaghachi na mmewere nke ha bụ, na echiche bụ́ ndị jikọtaworo ha ọnụ na-anọgide n’uche anwụrụ ọkụ nke ndị na-eme ihe onye kere ha. Naanị nke echiche nke ndị dị ndụ nwere ike ịzụ a Chineke, n'ihi na ọ chọrọ ọbara na akwara ozi iji nye nri nke ekpere na otuto. A Chineke na-ebi site n'ahụ́ ndị na-efe ya ofufe.

Kwa Chineke nwere mmetụta of njirimara, ya bụ, ọ na-eche na ya bụ otu ihe n’oge nile ọ dịrị ndụ. Nke a njirimara dị iche na njirimara nke onye ọ bụla n’ime ndị na-efe ya kwere na o nwere. Onye ọ bụla n’ime ndị na-efe ya na-ele ya anya n’ụzọ dị iche. Ha niile matara ya njirimara, ma onye ọ bụla na-eru eru ya iche. Ihe dị iche adịghị na Chineke, ma ọ dị n'ime mmadụ. Nke njirimara nwekwara ike ịdị iche na nke ndị na-anabataghị ya dị ka nke ha nyere ya Chineke. Ndị niile na-eche banyere ya na-atụnye ụtụ na nke ya njirimara. The njirimara na-adịru ogologo oge nke Chineke na Chineke is mara nke ya njirimara, ọ bụ ezie na a pụrụ ife ya ofufe n’aha dị iche iche, ma n’otu n’otu oge ma ọ bụ n'usoro oge. Nke njirimara nke a Chineke dị iche na njirimara nke ọ bụla Mmadụ atọ bụ. Nke ọ bụla eme nke ya Mmadụ atọ na-enye aka site n'onwe ya na njirimara nke Chineke, ma njirimara nke Chineke, ịbụ nchikota nke onyinye ndị a, dị iche na nke ọ bụla n'ime ha. Nke njirimara nwere ike na-esiwanye ike ugboro ugboro wee na-esiwanye ike n'oge ndụ nke Chineke; mgbe Chineke akwụsị, ya njirimara na-akwụsị.

The Gods nwere ahụ́, ma ndị a abụghị ahụ́ anụ ahụ́. Ọ dị n’ahụ́ nke Chineke elemental okwu. Na nke a substratum na-abịa ọzọ okwu, ya bu, nkeji nke na-esi na ya pụta wee laghachi n'ahụ mmadụ. Nke a okwu mejupụtara free nkeji si ọcha, na nke na-adịru nwa oge nkeji site n’ahụ́ ndị na-efe ofufe. Mgbe ụfọdụ, ozu ụfọdụ Gods nwere ike ịnwe na mgbakwunye ihe mejupụtara nkeji site na ozu nke ndị na-efe ha ofufe, mgbe ndị ndị na-eme ihe, n'afọ gara aga ọnwụ steeti, akwụsịla iji ndị a nkeji. Nke ato nkeji na-abịa site na ahụ mmadụ ruo eru ndabere nke elemental nkeji site na ha agwa, na onye dere ya nkeji wuo aru nke chi n'ime forms. N'ime ndị a dere nkeji gụgharia na pụta bụ mmetụta mmadụ nke anya, anụ, uto na esi ísì. Ndị a na-enye Chineke anya na-ahụ ihe niile, nke ya anụ ekpere na otuto, ire onyinye-inata-iru-ọma-ya na isi-isi nke ihe-nsure-ọku nēsì ísì utọ.

All Gods nwere ozu nke ọdịdị-okwu na ọ bụ ezie na ọtụtụ n'ime ahụ ndị a nwere ụdị, ụfọdụ enweghị ụdị. Ahụ́ Jehova dị n’èzí ụdị; ihe oyiyi nke onwe ya adịghị amasị ya. Ụfọdụ Ndị Kraịst Gods nwere ozu na ụdị, na ndị a forms dị n'oyiyi mmadụ. Ozu nke Gods mgbe n'ụdị na-abụghị anụ ahụ, ọ bụ ezie na ha nwere nkeji ndị meworo anụ ahụ́ nke ndị na-efe ha ofufe. Ozu nke Gods ekwesịghị ịbụ akụkụ dị ka ahụ mmadụ. Ha nwere ike ịnọ na ụgbọ elu anọ nke ụwa nkịtị, ya bụ, ha nwere ike ịnọ na ụwa nke siri ike okwu n'ọtụtụ ebe n'otu aka ahụ oge. Ozu nke Gods ma ọ bụrụ na-enweghị ụdị nwere ike were n'ụdị, ma ọ bụ ọ bụrụ na inwe a n'ozuzu ụdị nwere ike ịgbanwe ya maka a oge. Gods nwere ike ịpụta n'ụdị mmadụ n'ozuzu ya ma ọ bụ dị ka ọtụtụ-ejikere, ọtụtụ isi. Ha nwere ike ịpụta nwa oge dị ka osisi ma ọ bụ dragọn, agwọ, enyí, enwe, ma ọ bụ dị ka nkume na-ekwu okwu, mmiri na-asọ asọ, ifufe na-agba ọsọ, ire ọkụ, kpakpando na-egbuke egbuke, anwụ na-acha ọkụ. Ha nwekwara ike ikwu okwu dị ka olu si na nke ọ bụla n'ime ihe ndị a pụta forms. Ọdịdị ndị a nwere ike ịdị ike ma ọ bụ na ha nwere ike ịbụ ikuku ma ọ bụ astral.

Mgbe a Chineke enweghị ntorobịa ma ọ bụ ịka nká kama ọ malitere ịdị adị nke e kere eke, ọ na-agbanwe n'oge ịdị adị ya ka ndị na-efe ya na-agbanwe. Mgbe ụfọdụ, ọ pụrụ ịka ike ma ọ bụ na-esikwu ike. Ọ naghị enwe ahụ mgbu ma ọ bụ mgbu, mana ọ bụ naanị mkpagbu mmụọ, dịka iwe, iru uju na egwu. A Chineke adịghị ụra; o nweghị ahụ́ siri ike ma mgbe ụfọdụ ụfọdụ ndị na-efe ya na-amụ anya. Nke Gods nwee mmekọahụ ma ha enweghị akụkụ ahụ́ nke mmekọahụ, n’ihi na ha enweghị ahụ́ anụ ahụ́; akụkụ ahụ ndị na-efe ha ofufe zuru ezu. Enwere Gods na chineke. Ọ bụrụ na ndị hermaphrodites na-efe ha ofufe ha ga-abụ hermaphrodite Gods.

Na mgbakwunye na ọdịdị-okwu nke mebere aru, ma ọ bụ na-enweghị ụdịnwere Chineke nwere ọgụgụ isi -okwu, nke na ndị na-eme ihe nke ndị na-efe ya na-enye ya, site na nke ha uche na psychic anwụrụ ọkụ. Ndị nwere ọgụgụ isi-okwu onwe ya enweghị ụdị, ọ bụla karịa inwe akụkụ ndị na-eme ihe nke ọ bụ. Mgbe ndị mmadụ na-ekwu maka a Chineke ha nwere ike na-ezo aka naanị anụ ahụ okwu nke o bi. Ha anaghị ezo aka na ndị nwere ọgụgụ isi-okwu nke Chineke, ọ bụla karịa ka ha na-ezo aka na ndị na-eme ihe nke ndị mmadụ ọ gwụla ma ha jikọtara ha na ahụ mmadụ nke ha si na ya bi. Nke ọdịdị nke Gods bụ akụkụ dị ukwuu psychic. Ha na-eche na ha ọchịchọ. Nke ha agwa, omume ha, mmekọrịta ha bụ n'ezie psychic, ya bụ, dị ka ndị mmadụ si malite. Gods nwere akụkụ uche, ha na-eche na ha Ihe kpatara ya. Omume echiche ndị a abụghị nke mbụ, ọ bụghị nke mkpali onwe ya, kama Gods jiri ha jeere ha ozi ọchịchọ. Ha na-eme obere ihe -eche echiche dị ka ndị na-efe ha na-eme. Chineke bụ mara dị ka ngwakọta nke ndụ ya ndi mmadu. Ọ dịghị Chineke mara ewezuga ozu na nke ndị na-eme ihe nke ndị na-efe ya.

The ọdịdị of Gods na-egosi otu akụkụ dị ka nkezi mmadụ ọdịdị. Ụfọdụ Gods dị mfe, ụfọdụ mgbagwoju. Nke Gods nwere naanị ihe ụmụ mmadụ ndị na-eke ma na-efe ha nwere, ma ọtụtụ onyinye mmadụ n'ime ọtụtụ afọ na-ebuli àgwà mmadụ nke Gods. Yabụ na ịdị mma, n'anya, ihe ọmụma na ike, na iwe, ịkpọasị, obi ọjọọ na obi ọjọọ nke Chineke karịrị nke ọ bụla n'ime àgwà ndị a. ụmụ mmadụ. N'ime ọdịdị nke Chineke na-agbanwe ka nke ndị na-efe ya na-agbanwe. O nwere ike bụrụ onye na-ahụ n'anya ma na-agbaghara ma ọ bụ na-eme ihe ike, na-abọ ọbọ na obi ọjọọ n'otu n'otu oge karịa nke ọzọ.

A Chineke dị iche na mmadụ n'ihe na-enweghị ya. A Chineke enweghị njirimara nnwere onwe nke njirimara nke ndị na-efe ya; o nweghị echiche na mba mmetụta na ọchịchọ ma-ọbughi ndi ahu nke ha nēdobere Ya. Mba Chineke nwere a eme ma ọ bụ a Mmadụ atọ nke ya. A Chineke enweghị ee ma ee e ume ume. Mba Chineke Nyere ìhè kpọmkwem site na onye nwere ọgụgụ isi. Mba Chineke bụrụ mmadụ, ọ dịghị onye ga-abụ mmadụ. Gods abụghị ọdụ ụgbọ elu na Usoro Ọganihu Ebighị Ebi. Enweghị ụlọ ọrụ na-ebili ịghọ Gods, na Gods emela ka ọ bụrụ ụlọ ọrụ na-adabere na nke ndị na-eme ihe na ozu nke ndị ha. Chineke enweghị ebe nketa. Ọ bụ ya ebe nketa nke onye ọ bụla n'ime ndị na-efe ya nke na-anabata ma na-enye ya chere nke ya. Ọ dịghị Chineke mere ya. A Chineke dị maka ahụmahụ nke ndị ya, ọ bụrụhaala na ha chọrọ ile anya chi dị n'èzí.

Aha nke a Chineke, ọ bụrụ na o nwere otu, bụ njirimara nke Chineke; ọ na-egosi ya ọdịdị. A na-eme aha ahụ site na ụda ma gosi ndị a site na mkpụrụedemede. Nke forms nke mkpụrụedemede na nke ụda nwere pụtara. Ngụkọta nke pụtara bụ aha na-egosi na ọdịdị nke Chineke. Iji maa atụ. Aha Jehova gụnyere ike, akụkụ ahụ, ọrụ, àgwà na mmekọrịta. Akwụkwọ ozi ndị ahụ na-eme ka akụkụ nwoke na nwanyị nwee, akụkụ nwoke nwere n'ime ya ka nwanyị, na akụkụ nwanyị nwere n'ime ya nwoke. E kewara aha ahụ, ma akụkụ nke ọ bụla na-esi na ya nweta ike ya site n'otu aha ahụ. Ọrụ bụ mmekọahụ. Mgbe akụkụ ndị ahụ dị n'ime mmadụ abụọ dị iche iche otu onye ga-eme ihe site na nke ọzọ; mgbe akụkụ abụọ ahụ dị n'otu ebe ha na-emekọ ọnụ dị ka otu. Nke àgwà bụ ọcha n'ime ọrụ ha na akụkụ ha na-agafe agafe. Mme ebuana oro ẹdude ke enyịn̄ Jehovah ẹdi eke erenowo ye n̄wan ye eke mmọ mbiba Chineke, mmalite ha, onye kere ha na onye na-achị ha.

ụfọdụ Gods enweghị aha n'echiche a. Ndị Kraịst ewerewo utu aha a na-akpọkarị Chineke ma gbanwee ya ka ọ bụrụ aha, dị ka ha ji okwu Onyenwe anyị mee, ma ọ bụghị ezigbo aha. Nhọpụta ahụ dị ka Chineke na nkọwa ya site n'àgwà ndị dị ka Onye maara ihe nile, Onye Pụrụ Ime Ihe Nile, ma ọ bụ site na mmekọrita dị ka Nna, Enyi, ma ọ bụ utu aha dị ka Eze, Onye Okike abụghị aha. Enwere a Ihe kpatara ya maka ọdịda nke Onye Kraịst Gods inweta aha.

A Chineke na-enweta aha ya site na ume na ọnụ ndị na-efe ya ofufe. Aha ahụ, ọ bụrụ na ọ bụ ezigbo aha, dị ka Allah, Brahmâ, Jehova, ọ bụghị aha ma ọ bụ aha, na-enwe mmekọahụ mgbe niile, mba. okwu ihe okpukpe ma ọ bụ afọ. The ofufe center gburugburu aha. Ya mere, a na-efe Jehova ofufe n’ụzọ kwesịrị ekwesị mgbe nwoke na nwanyị onye Juu na-eku ume ọzọ, onye ọ bụla n’ime ha na akụkụ ya nke aha ahụ, iji gbasaa. Ha na-emebi aha ha Chineke mgbe ha nọ n'otu ka ha ghara ịgbasa; ha na-akpọkwa aha ya n’efu.

Aha na-akọwapụta ndị Chineke, ma ọ bụghị nke ya njirimara. Aha ahụ bụ ọwa nke sitere na ya ọchịchọ na chere nke devotee eruba ya. Rigidity na conservatism na ofufe nke aha dị mkpa iji chekwaa ihe ndabere nke Chineke dị ka mmadụ. Ndị ahụ Gods ndị nweela ihe ịga nke ọma n'ịnọgide na-efe aha ha nwere ogologo oge ndụ. The Gods n'agbanyeghị nke Ndị Kraịst ọdịdị Gods, enweghị aha, ma ofufe nke Ndị Kraịst okpukpe a na-ejikọta ọnụ site n'aha nke Jizọs Kraịst, onye na-anọchi anya ihe ndị a Gods. Ndị Kraịst ewerewo Chineke ndị Juu, ma ha ejighị ya kpọrọ ihe ka ha na-efe Jizọs.

Enwere ihe omimi gbasara a Chineke. Ya ọdịdị, mmalite, gara aga, ọnọdụ, ọnụnọ, ya mmekọrita na ọdịdị na ọdịdị ike, ọrụ ya na otú o si eme ha, nke ya mmekọrita nye ndị na-efe ya na ndị ọzọ, nye ndị-ozi ya, ndị amụma na ndị nchụ-aja, ndị nzube of ndụ: ihe niile gbasara ịbụ ya, ebumnobi ya na omume ya bụ ihe omimi. Ndị mmadụ na-achọ ịza ajụjụ maka ụwa dịka ọ dị. N'ihi ya, ha kwadoro ya na a Chineke, ọ gwaghịkwa otú o si kee ụwa ma ọ bụ otú o si elekọta ya. Ọtụtụ ihe, karịsịa n'èzí ọdịdị, gaa n'ụzọ doro anya iwu, ndị mmadụ na-enwekwa mmasị ikwere nke ahụ iwu na-emeri. N'agbanyeghị nke ahụ, karịsịa n'ihe banyere nkwụghachi omume omume, ọ na-adị ka ọ dịghị mgbe ụfọdụ iwu. Ihe omimi ahụ dị n'ihi na ụmụ mmadụ edozibeghị ya.

Otu n'ime ihe si na ihe omimi pụta bụ okpukpe, na ha na egwu na egwu nke amaghi ama na ihe omimi Chineke, The fanaticism nke amaghị, na-azọrọ mara, na-adọrọ mmasị na ebube nke ọrụ nke Chineke, na uru nye ndị na-anya ahịa nke nwere ike ịtụgharị ihe a niile na uru ha.

A na-eji nsonaazụ ndị a mgbe ụfọdụ Ọgụgụ isi ma mezue Triune Selves iji weta mmetụta dị ka ebe nketa n'ọchịchị ha nke ụwa. Ya mere egwu na egwu nke amaghị ka a na-eji nye ụkpụrụ omume n'ime okpukpe, a na-eji ịnụ ọkụ n'obi na-atọpụ ike kpuru ìsì iji mee ụfọdụ plan, A na-eji ihe a na-ekwu na-eme ka ọ dịkwuo mma, a na-eji ihe na-adọrọ mmasị na ihe ijuanya na-akpali ndị na-eme ihe na ha na-achọ Chineke, Na ọchịchọ n'ihi na a na-eji ọganihu ụwa eme ihe dị ka ndị ọzọ ọchịchọ, inwe uru ma ọ bụ uru.

Ihe omimi gbasara a Chineke dị ya mkpa. Ọ bụrụ na ihe omimi apụọ ọdịdị nke Chineke apụọ, nke Chineke apụọla. Ihe omimi nke Chineke dị n'ime mmadụ n'onwe ya.

E nwere ụdị nke Gods. Ejiji Gods, ezinụlọ Gods, otu ndọrọ ndọrọ ọchịchị Gods, guild Gods, Dynastic Gods, ego Gods na ịgba chaa chaa Gods, na enyemaka na nchebe Gods ndi bu ndi Gods of okpukpe-ha niile na-abịa n'otu ụzọ ahụ, site na mmadụ echiche, ma nwee ihe yiri ya ọdịdị. Ihe niile bụ mmadụ mere, nwere ozu nke elemental okwu ike site n'echiche mmadụ na ọchịchọ, ma gosipụta àgwà mmadụ. Ebe a nchegbu bụ Otú ọ dị, naanị na Gods of okpukpe.

E nwere ndị chi nke iyi na osisi, na mpaghara ebe ụmụ mmadụ na-eche echiche. N'ebe mba ụmụ mmadụ banye na nke ha na-echeghị, ọ dịghị nke ndị a Gods. Ihe niile bụ mmadụ mere chere. Ihe mejupụtara nọ ebe ahụ, mana enweghị ike ịkpọ ha Gods. Ezinaụlọ Gods dị, ọ bụ ezie na ha anaghị enweta nlebara anya taa ka ha nwetara. Ọtụtụ Gods bụ obodo, site n'ugwu na oké osimiri Gods na Bekee ma ọ bụ French ma ọ bụ German Gods. Mpaghara na asụsụ, ebe ọ bụ na ha na-emetụta chere, chọpụta echiche nke Chineke na nke ya ọdịdị. Mgbe ụfọdụ Gods bụ́ ndị bụbu ógbè na-adabereghị n’ógbè ha, dị ka ọ dị n’ebe Jehova ndị Juu nọ. Ndị Juu na-efe otu Chineke ahụ ná mba dị iche iche ma ọ bụrụhaala na ha na-erube isi n’ozi Hibru nakwa n’aha ya. Otú ọ dị, n'ozuzu, obodo na asụsụ nwere òkè nke ha na ọdịdị nke Chineke.

Ọ dịghị onye Kraịst Chineke, ọ bụ ezie na ọtụtụ Ndị Kraịst kweere na Jizọs bụ nwa nke ya Chineke. The Gods nke mba dị iche iche nke Ndị Kraịst bụ ụlọ ọrụ dị iche iche. Enwere ọtụtụ Gods ọbụna n'otu n'ime obodo ndị a. Iche echiche site n'ụdị nke obodo, asụsụ na otu na-eme ihe ndị a Gods. Ha bụ ihe mejupụtara ya echiche nke ndị na-efe ha ofufe. Onye ọ bụla n'ime ndị kwere ekwe ya na-ewere dị ka Onye Okike na Onye Ọchịchị Kasị Elu nke eluigwe na ala. Ọ dịghị Chineke ọ bụla nke na-eme ka ndị a dị iche iche kwekọọ ma mee ka ha dị n'otu Gods. Ọzọkwa echiche na-achị achị nke obodo na-agbanwe echiche Chineke. Echiche nke ọchịchị onye kwuo uche ya, ọ bụrụ na ọ na-achị, na-emetụta eze ma ọ bụ echiche onye ọchịchị banyere Chineke. Ihe odide nke ndị a Gods gbanwee mgbe -eche echiche nke ndị mmadụ na-agbanwe. Nke Gods na-adịkwu obiọma, na-anabatakwu ihe, na-ekpe ikpe ziri ezi, dị ka ndị mmadụ na-eme. Mgbe oge siri ike, adịghị agwụ agwụ, aka ike, na Gods bụrụkwa otú ahụ. Onye nke Kraist Gods e jikọtara ọnụ site n’ife echiche nke Jisus, Onye-nzọpụta. O mekwara ka a ọdịdị Chineke, were achicha na manya-vine, na ọku na miri, na nkume na iti-nkpu, nēfè òfùfè.